Simple Present (Present İndefinite) İndiki qeyri-müəyyən zaman

 

Bu zaman formasını düzəldərkən məsdərdən “ to ” ədatı atılır,bütün şəxslərdə fel olduğu kimi qalır yalnız  ІІІ şəxsdə təkdə fel-s və ya –es sonluğu qəbul edir.

Ex:          I   go                              We go

              You go                           You go

               He ( she)  goes               They  go

 

Əgər  fel  s, ss, sh, ch, ch, tch, x, z , o   hərifləri ilə bitərsə üçüncü şəxs təkdə felə - es əlavə olunur.

Ex: He teaches. She passes.

Bu zamanın  sual formasını düzəldərkən “to do” köməkçi felindən istifadə edilir. “Do” köməkçi feli cümlənin lap əvvəlinə mübtədadan əvvələ keçir.Bu zaman  ІІІ səxsdə əlavə olunan s, -es düşür və  do  ilə  deyil  ІІІ səxsə does ilə sual verilir

Ex: Do    I   go ?                Do   we   go  ?

       Do    you   go              Do  you  go  ?

       Does  he(she) go  ?     Do  they  go  ?  

 

İnkar formasınını düzəltmək üçün isə mübtədadan sonra  “ do və ІІІ şəxsdə  does” köməkçisi feli və “ not ” inkar hissəciyi qısa , tam şəkildə əlavə olunur.

Ex:   I  don’t  read.                                    We      don’t     read.                                               

         You   don’t   read.                             You    don’t     read. 

          He ( she ) doesn’t  read.                    They  don’t    read.

 

Qısa təsdiq və ya qısa inkar forması do köməkçi   feli,və ya does ( ІІІ şəxsdə )  ilə verilir.

          Yes, I  do.  No, I don’t .  Yes, he does.   No, he   doesn’t

Bu zamanın sual inkar forması do köməkçi   feli, sonra mübtəda, sonra isə  not inkar hissəciyi yalnız və ya  lap əvvəldə verilir.

     Do   I    not     go  ?

           Don’t   I   go  ?

 

İşlədilməsi: Aşağıdakı hərəkətləri bildirmək üçün işlədilir.

1.Adət halını almış təkrarən icra edilən hərəkətləri bildirmək üçün .Bu halda hərəkətin təkrar olunmasını bildirmək məqsədilə.Bu zaman  every day (week,month,summer,year), usually zərfləri ilə işlədilir.

                               I go to the İnstitute every day.

                               They  usually have dinner at five every day.

2.Təbiət  və cəmiyyətdə ümümi həqiqət olaraq baş verən hərəkətləri bildirmək üçün.

                               The sun rises in the East.

                                Water boils at  cintigrade.

                                The  Earth  travels around the sun.

3.Haqqında danışılan şəxsi   səciyyələndirən hal və hərəkətləri bildirmək üçün.

                                 He sleeps soundly

                                 They  play tennis well.

4.Zaman və şərt budaq cümlələrində  till, untill, when, before, as  soon as, if bağlayıcılarindan sonra gələcək zamanda baş verəcək hərəkətləri bildirmək üçün.

 

Bu  zaman  bağlayıcılar olan tərəf  yəni budaq cümlə indiki qeyri-müəyyən zamanda baş cümlə gələcək zamanda  olur.

  I shall go to the cinema if she  comes.

 

Bu zamanın  zaman zərfləri every day  (week, month, year, summer), usually, seldom , sometimes, onse a week, onse a month, onse a day, once a year, on sundays, on mondays, to day.